Manastir Studenica jedan je od najstarijih i najvećih srpskih srednjovekovnih manastira.
Studenica je zadužbina velikog župana Stefana Nemanje, utemeljivača srpske države i rodonačelnika moćne vladarske dinastije Nemanjića. Pod starateljstvom njegovog sina Save koji je bio iguman manastira i prvi srpski arhiepiskop, Studenica postaje kulturni, duhovni i medicinski centar srednjovekovne Srbije. U Studenici se nalaze mošti Stefana Nemanje i njegovih sinova Vukana i Stefana Prvovenčanog.
Manastir je građen mešovitim romaničkim i vizantijskim stilom čiji je splet proizveo novi arhitektonski izraz poznat pod nazivom raška škola. Zidovi su sagradjeni od belog mermera i izgledaju zaista monumentalno. Posebno su zanimljive freske koje je slikao u to vreme jedan od najboljih vizantijskih slikara. Pored Bogorodičine crkve manastirski kompleks obuhvata i crkvu Nikoljaču, zatim kamenu trpezariju izgrađenu u vreme Svetog Save, veliki zvonik iz 13. veka, kao i ostatke nekoliko manjih crkva. Severno od trpezarije su konaci u kojima se nalazi riznica studeničkog blaga.
Manastir je od 1986. godine pod zaštitom UNESKO-a.
